Storytelling verhaal

Storytelling is zeer effectief in het creëren van meer commitment in de organisatie, mensen aanspreken op hun verantwoordelijkheid, een noodzakelijke harde ingreep acceptabel maken, vuur en passie in de organisatie aanwakkeren, leiderschap ontwikkelen, samenwerking bevorderen, een sterke reputatie opbouwen, over de grenzen van de eigen afdeling heenkijken en gezamenlijke initiatieven ontwikkelen... ?

De belangrijkste functies van verhalen zijn:

Ordening: een verhaal zorgt voor de ordening van een reeks gebeurtenissen en zet deze in een kader. Het plot verbindt gebeurtenissen met elkaar in tijd en ruimte, zodat ze samen een geheel vormen. Het verschil met een losse uiteenzetting van feiten en gebeurtenissen zit in de temporele ordening en het gesuggereerde verband. Het verhaal laat de precieze connectie open en is daarmee flexibel: dezelfde gebeurtenissen kunnen in verschillende plots georganiseerd worden. Deze ordening schept rust en overzicht, maar de relatieve openheid stimuleert dialoog en onderhandeling. ‘Uitleggen’ bestaat dan uit het relateren van een gebeurtenis met de menselijke projectie in plaats van de gebeurtenis te plaatsen in termen van universele wetten en categorieën die de werkelijkheid voorspellen en verklaren.

Betekenisgeving: verhalen geven betekenis aan gebeurtenissen. Een verhaal wordt altijd vanuit een bepaald perspectief verteld, het is een (talige) ‘bril’ op de werkelijkheid. Sommige verhalen zijn zo ‘dwingend’, dat zij de betekenis als het ware zelf al geven. Andere verhalen zijn meer open van aard en geven de luisteraar ruimte voor eigen interpretatie. Zo ontstaat interactie tussen verteller en luisteraar en kunnen hun ‘werelden’ elkaar ontmoeten. De luisteraar identificeert zichzelf met de verteller en zijn verhaal en projecteert daarop zijn eigen gevoelens en gedachteconstructies. Het stimuleert de luisteraar er zijn eigen draai en betekenis aan te geven.

Verbinding: een verhaal verbindt mensen (en organisaties) met elkaar. Als je samen een verhaal hebt gehoord of gelezen, schept dat een band. Dat noemen wij ‘the power of a shared story’. Denk maar aan de leuke gesprekken die je hebt met mensen die hetzelfde boek hebben gelezen, of dezelfde film hebben gezien. Zo werkt dat ook in organisaties met gedeelde verhalen. Dat kunnen kleine informele verhalen zijn, maar als het goed is delen zij ook het grotere verhaal van de organisatie met elkaar: het verhaal over het gezamenlijke streven. Een goed verhaal stelt medewerkers in staat de hogere organisatiedoelen te verbinden met de eigen dromen en ambities.

Beleving: verhalen richten zich niet alleen op ratio, maar ook op het gevoel. Een goed verhaal roept emoties op: het spreekt mensen aan en het raakt ze. Daarbij hangt veel af van de manier waarop een verhaal verteld wordt: woorden, beelden, metaforen, ritme en klank: allemaal literaire technieken die op onbewust niveau werken. Vertel een mooi verhaal en je ziet dat mensen aandacht hebben, dat het ze in beweging brengt.

Sturing: verhalen sturen vaak op subtiele wijze een bepaalde richting op. Dat is wat we ook wel de moraal van het verhaal noemen, de eindwaarde. In onzekere tijden – bijvoorbeeld bij grote veranderingen in de organisatie – kan een verhaal een dankbaar instrument zijn. Het geeft richting geeft aan de veranderingen en biedt alle betrokkenen houvast in de dagelijkse hectiek.